Stan przedsenności.

W nowszym piśmiennictwie psychiatrycznym (Walther-Buel) zwrócono uwagę na stan poprzedzający senność, występujący w niektórych chorobach. Mówi się wówczas o przedsenności (praesomnolentia). Stan ten posiada ogromne znaczenie rozpoznawcze. Poświęcimy mu poniżej osobne rozważania. Sen głęboki (półśpiączka), czyli sopor, który polega na niemal zupełnym wygaszeniu świadomości, a więc na głębokiej półprzytomności, a przeważnie nawet zupełnej nieprzytomności, z której na chwilę można. u chorego wykrzesać ślady świadomości bardzo energicznymi bodźcami. Stanu tego nie trzeba bez zastrzeżeń przyrównywać do głębokiego snu fizjologicznego, np. u człowieka znużonego. Całkowite rozbudzenie chorego jest bowiem w ogóle niemożliwe. Orientujemy się w stanie sensorium działając na chorego silnymi bodźcami przykrymi lub wiążącymi się z wyrobionymi odruchami warunkowymi. Może tu chodzić np. o głośne wołanie, potrząsanie lub działanie przykrymi bodźcami bólowymi, termicznymi itp. Skutecznym środkiem cucenia jest chłostanie chorego mokrym ręcznikiem po twarzy i piersiach, podanie mu środków analeptycznych do wąchania (tzw. dawniej sole trzeźwiące) itd. Skuteczne mogą być również pewne podniety warunkowe, nawet niekoniecznie silne, np. wołanie chorego po imieniu, dla matki kwilenie niemowlęcia itd. Poznajemy częściowy powrót sensorium po tym, że chory na podniety te reaguje. W ciężkich stanach soporu nawet za pomocą silnych bodźców można co najwyżej uzyskać odczyn w postaci jęku, stękania, grymasu twarzy, ruchów obronnych kończyn itd., świadczących o zachowanym w pewnym stopniu. Śpiączka (coma), polegająca na całkowitej utracie świadomości, tak że chory nie reaguje nawet na silniejsze podniety. Najpewniejszym znamieniem stanu śpiączkowego jest zupełne zniknięcie wszystkich odruchów (areflexia). Jest mnóstwo czynników etiologicznych, wywołujących sopor lub stan komatyczny. Ze stanami tymi spotykają się lekarze wszelkich specjalności, używając odpowiednich określeń, np. coma diabeticum, coma post commotionem cerebri, coma hypoglyraemicum, coma uraemicum, śpiączka wątrobowa itd. Stan głębokiej narkozy i nieprzytomność po urazie czaszki zaliczamy również do stanów śpiączkowych. W części szczegółowej znajdziemy dokładniejsze zestawienie wszystkich możliwych czynników etiologicznych. [hasła pokrewne: cyklopiroksolamina, kulturystyka forum, zespół abstynencyjny leczenie domowe, przeglądarka internetowa skierowań do sanatorium]