Obowiązek psychologii naukowej.

Obowiązkiem psychologii naukowej jest dostarczyć wiernego opisu zjawiska i szukać jego wytłumaczenia. Jednostkowość i ciągłość jaźni są to fakty doświadczenia, same przez się niczego nie dowodzące, przeciwnie, właśnie fakty te same wymagają naukowego wyjaśnienia, na równi zresztą z wielu jeszcze niedocieczonymi przez naukę zagadkami przyrody. W związku z powyższym podnieść trzeba, że w psychopatologii nie znamy takich stanów, w których by jaźń uległa rozpadowi czy rozszczepieniu. W języku potocznym nienaukowym, literackim spotkać można często określenia w rodzaju “rozszczepienie” lub “rozdwojenie jaźni”. Popularne te określenia są błędne. Jak zobaczymy poniżej, wolno mówić tylko o rozszczepieniu osobowości. W stanach określanych tym mianem sama jaźń jako taka nie ulega rozszczepieniu. W psychice chorego powstać może nawet kilka osobowości, wszystkie one jednakże przeżywane są przez jedno i to samo “ja”. W stanach zamroczeni owych, wśród ciężkich zaburzeń jakościowych świadomości, może dojść do wytworzenia się innej osobowości chorego. Przemijające te stany osłonięte bywają przeważnie zupełną lub niemal zupełną niepamięcią. Jeżeli zachowują się jednak z tego okresu jakieś wysepki pamięciowe, to wspomnienia chorego wiążą się zawsze z własną, nienaruszoną i identyczną jaźnią. Nie jaźń w tych stanach ulega rozszczepieniu, lecz osobowość. Wszelkie inne twierdzenia na ten temat bywają wymysłem literatów. Zachodzi daleko posunięta, rzec by można integralna równoległość między jednostkowością jaźni a jednokierunkowością uwagi. Znamionujące uwagę poczucie zwracania się ku przedmiotowi poznania jest w rzeczy samej zwracaniem się przed- miotu, tj. jaźni. W tym sensie można powiedzieć, że uwaga jest funkcją jaźni. Na to ażeby uwagą można było śledzić równocześnie dwa lub kilka przedmiotów, trzeba by posiadać dwie lub kilka jaźni. Przypadek taki nie jest znany w nauce. Podobnie integralna współzależność zachodzi – przynajmniej fenomenologicznie, “zjawiskowo” tzn. o tyle, o ile wiadomo z analizy samych świadomych przeżyć – między jaźnią a świadomością. [podobne: olejek tamanu, olej arganowy, olej arganowy na włosy ]